จัดฟันร่วมกับผ่าตัดขากรรไกร
ปัญหาขากรรไกร หลายๆคนอาจคิดว่าเป็นปัญหาใหญ่ และต้องเสี่ยงกับอันตรายจากการผ่าตัด จนปล่อยผ่านไปกลายเป็นปัญหาเรื้อรัง ปัญหา ขากรรไกร นอกจากจะสร้างปัญหาในเรื่องของการสบฟัน ทำให้เกิดความยากลำบากในการขบเคี้ยวอาหารแล้ว ยังทำให้เกิดความผิดปกติของใบหน้าอีกด้วย เช่น มีใบหน้าเบี้ยวเอียง มีลักษณะปากอูม คางยื่น ( มากน้อยขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล ) ทำให้คนไข้หลายๆคนขาดความมั่นใจ ซึ่งปัญหาเหล่านี้นอกจากจะมีปัญหาด้านความสวยงามแล้ว ยังเป็นปัญหาสุขภาพทั้งกายและใจอีกด้วย
บริการจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกร ที่ดีมีลักษณะอย่างไร
เป็นศูนย์ศัลยกรรมเฉพาะทางด้านโครงหน้าและขากรรไกร ที่มีชื่อเสียงมากในประเทศเกาหลี ซึ่งผ่าตัดโดยศัลยแพทย์ผู้งเชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านการผ่าตัดโครงหน้า และ ขากรรไกรโดยตรงเท่านั้น โดยร่วมมือกับทีมงานทันตกรรมที่มีความเชี่ยวชาญในการจัดฟันเพื่อ ผ่าตัดขากรรไกร ดังนั้นเราจึงสามารถที่จะผ่าตัดร่วมกับการจัดฟันไปพร้อมๆกันได้ โดยที่คนไข้ไม่จำเป็นต้องเสียเวลาทนเป็นปีๆ เพื่อจัดฟันก่อนการผ่าตัดรักษาขากรรไกรอีกต่อไป ซึ่งการผ่าตัดไม่ใช่เพียงแค่ผ่าตัดแก้ไขขากรรไกรด้านใดด้านหนึ่ง แต่เป็นการผ่าตัดทั้งบนและล่าง เพื่อให้ตำแหน่งของฟันกลับเข้ามาอยู่ในจุดที่ถูกต้องมากที่สุด โดยแพทย์ก็จะคำนึงถึงความสวยงามของรูปหน้าผู้ป่วยร่วมด้วย
” ดังนั้น การผ่าตัดขากรรไกร ไม่ใช่เพียงแค่การแก้ไขความผิดปกติของขากรรไกรเท่านั้น แต่ศัยแพทย์จะต้องคำนึงถึง ความสวยงามและความเข้ากับโครงหน้าของคนไข้ที่สุดด้วย “
ข้อแตกต่างระหว่างการจัดฟันทั่วไปและการจัดฟันเพื่อผ่าตัดขากรรไกร
การจัดฟันเป็นการรักษาที่กำลังได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน ซึ่งเป็นการแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพของฟันที่มีความผิดปกติ การจัดฟันจะช่วยจัดเรียงฟันใหม่ให้เป็นระเบียบมากยิ่งขึ้น ช่วยแก้ไขปัญหาในการบดเคี้ยว ภาวะอักเสบที่ฟันบนและฟันล่างวางตัวไม่สม่ำเสมอกัน ไปจนถึงการช่วยเปลี่ยนแปลงความสวยงามของรูปหน้าได้อีกด้วย ซึ่งในแต่ละบุคคลก็จะมีขั้นตอนการจัดที่แตกต่างกันออกไปบ้างตามลักษณะของความผิดปกติที่แตกต่างกัน
1. การจัดฟันทั่วไป
ส่วนใหญ่มักจะไม่ใช่กระบวนการที่ซับซ้อน เป็นเพียงการช่วยจัดเรียงฟันให้เป็นระเบียบสวยงามเท่านั้นขึ้น แต่สำหรับในบางกลุ่มที่มีปัญหาการเรียงตัวของฟันผิดปกติอย่างรุนแรง การจัดฟันอาจส่งผลให้เกิดการเบียดตัวของเหงือก ตามมาด้วยปัญหาเรื้อรังในช่องปาก การจัดฟันแบบธรรมดาอาจจึงไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ทั้งหมด ดังนั้นที่เกาหลีจึงมีการพัฒนาโนโลยีสมัยใหม่เพื่อนำมาใช้ในการแก้ไขปัญหา ด้วยการนำเอาความรู้ด้านการผ่าตัดมาประยุกต์เข้ากับการจัดฟันนั่นเอง
2. จัดฟัน ผ่าขากรรไกร (Orthognathic surgery)
เป็นตัวช่วนในการแก้ปัญหาความผิดปกติของฟันอย่างรุนแรง ซึ่งผู้ป่วยมักมีความผิดปกติของการสบฟันอย่างรุนแรง และอาจส่งผลกระทบทำให้รูปหน้าของผู้ป่วยมีความผิดเพียนไปจากบุคคลปกติได้ ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีการผ่าตัดเปลี่ยนรูปของกระดูกขากรรไกรเข้ามาเกี่ยวข้อง ซึ่งก็คือการจับเอาวิธีจัดฟันเข้ามาผสมผสานกับการผ่าตัดศัลยกรรมกระดูกขากรรไกร (Orthognathic treatment) ซึ่งขั้นตอนทั้งหมด จะเป็นขั้นตอนที่มีความจำเพาะเจาะจงและต้องทำโดยผู้เชี่ยวชาญที่มีความรู้ มีขั้นตอนการทำที่ซับซ้อน วิธีนี้จึงเป็นตัวช่วยแก้ไขรูปทรงของกระดูกขากรรไกรให้กลับมาเข้ารูปในจุดที่เหมาะสม พร้อมปรับตำแหน่งของฟันให้เรียงตัวได้เป็นระเบียบสวยงาม สามารถใช้งานได้เป็นปกติ สภาพใบหน้าที่ผิดรูปก็จะกลับมาดีขึ้น ผู้ป่วยก็จะสามารถกลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีได้อีกครั้ง
ใครบ้างที่เหมาะและควรได้รับการผ่าตัดขากรรไกร
คนไข้ที่จำเป็นต้องได้รับการจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกร ส่วนมากมักเป็นผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับขากรรไกรที่ผิดรูปอย่างชัดเจน ทำให้เกิดปัญหาภายในช่องปากและรูปหน้าอย่างรุนแรง โดยส่วนใหญ่จะมีลักษณะดังต่อไปนี้
- ขากรรไกรที่ผิดปกติทำให้ใบหน้าบิดเบี้ยวอย่างรุนแรง
- มีขนาดของขากรรไกรบนหรือล่าง หรือ ทั้ง 2 ไม่ได้สัดส่วนที่เหมาะสมทำให้การสบฟันผิดปกติ
- คนที่มีปัญหาการเรียงตัวของฟันที่ผิดปกติอย่างรุนแรง ทำให้เกิดปัญหาเรื้อรังภายในช่องปาก
- คนที่ม่สามารใช้วิธีการจัดฟันแบบธรรมดาในการแก้ปัญหาภายในช่องปากได้
- คนที่ขากรรไกรบนยื่นออกมามาก จนไม่สามารถหุบริมฝีปากลงมาได้
- คนที่มีลักษณะคางยื่นมาก เนื่องจากขากรรไกรล่างยาวกว่าปกติ
- คนที่มีรูปหน้าบิดเบี้ยวผิดรูป ซึ่งเกิดขึ้นจากลักษณะของขากรรไกรที่ผิดปกติ
- คนที่มีลักษณะคางหดสั้นมาก เนื่องจากขากรรไกรล่างสั้นกว่าปกติ
- คนที่มีปัญหาในการยิ้ม จะเห็นส่วนของเหงือกเยอะกว่าปกติ
- คนที่มีปัญหาติดขัดด้านการหายใจและกลืนอาหารลำบาก
ขั้นตอนการเตรียมตัวจัดฟันร่วมกับผ่าตัดขากรรไกร
- ผู้ป่วยต้องได้รับคำปรึกษาจากทันตแพทย์จัดฟันจัดฟันเพื่อผ่าตัดขากรรไกร (ทันตแพทย์เฉพาะทาง และ ศัลยแพทย์ผู้ให้การผ่าตัด ในประเด็นต่างๆ ที่สำคัญ เช่น ความต้องการแก้ไขการสบฟัน ความต้องการแก้ไขความสัมพันธ์ของกระดูกขากรรไกร ความต้องการแก้ไขความสวยงามของใบหน้า
- เมื่อได้รับข้อมูลและทำความเข้าใจเกี่ยวกับขั้นตอนการรักษา รวมทั้งค่าใช้จ่ายในการรักษาแล้ว จะเริ่มต้นการตรวจร่างกายและประเมินทางทันตกรรม ตรวจร่างกายทั่วไป เพื่อประเมินข้อจำกัดและโรคที่เป็นข้อห้ามในการผ่าตัดภายใต้การดมสลบทั่วไป
- ตรวจทางทันตกรรม ประเมินการสบฟันและสุขภาพทางทันตกรรมอื่นๆที่ต้องทำก่อนการจัดฟัน เช่น อุดฟัน ขูดหินปูนทำการพิมพ์ปาก เพื่อให้ได้แบบพิมพ์ฟันต้นแบบ เพื่อการศึกษาวิเคราะห์การสบฟันอย่างละเอียด
- ทำการถ่ายภาพรังสีทันตกรรม และขากรรไกรในระนาบต่างๆ เพื่อใช้วิเคราะห์ความสัมพันธ์ของกระดูกขากรรไกรและฟัน
- วางแผนการรักษาเบื้องต้น ภายหลังได้แบบพิมพ์ฟันและภาพรังสี รวมทั้งการถ่ายภาพใบหน้าและช่องปาก เพื่อลำดับขั้นตอนการการรักษา ตั้งแต่การกำหนดซี่ฟันที่ต้องทำการถอนออกเพื่อการจัดฟัน แผนการจัดฟัน ระยะเวลา แนวทางการผ่าตัด
- การวางแผนผ่าตัด การผ่าตัดและการดูแลภายหลังการผ่าตัด ผู้ป่วยจะได้รับการส่งตัวมาเตรียมการผ่าตัดกับทันตแพทย์ศัลยศาสตร์ช่องปากและแม็กซิลโลเฟเชียล จะเป็นผู้ ตรวจประเมินการสบฟันจากแบบพิมพ์ฟันและการสบฟันในช่องปาก เพื่อประเมินความสมบูรณ์ของการเรียงฟัน ก่อนการผ่าตัด
- งดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอและวิตมินต่างๆ อย่างน้อย 7-14 วัน
- ออกกำลังกายเตรียมร่างกายให้พร้อมสำหรับวันผ่าตัด
- งดน้ำและอาหารก่อนผ่าตัดอย่างน้อย 8 ชั่วโมง
ลักษณะการผ่าตัดขากรรไกร แบ่งออกเป็น 2 แบบคือ
การผ่าตัดขากรรไกรเดี่ยว คือ การผ่าตัดเฉพาะขากรรไกรบน หรือ การผ่าตัดขากรรไกรล่าง โดยวิธีการแยกแผ่นกระดูกเพื่อเคลื่อนส่วนที่แยกออก ไปอยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม ที่ได้ผลการสบฟันที่สมบูรณ์
การผ่าตัดขากรรไกรคู่ หมายถึง การผ่าตัดขากรรไกรบน และ ขากรรไกรล่าง พร้อมกันในการผ่าตัดครั้งเดียวกัน
เหมาะกันคนไข้ที่มีลักษณะ
- มีความผิดปกติที่เกิดจากขากรรไกรบนและล่าง
- ใบหน้าส่วนกลาง มีมิติที่ผิดปกติ ทั้งในแนวหน้าหลัง และในแนวดิ่ง
- กระดูกขากรรไกรบนมีระนาบการสบฟันของขากรรไกรบนเอียง ร่วมเส้นแบ่งฟันตัดหน้าบนผิดไปจากแนวกึ่งกลางของใบหน้า
- แนวการสบฟันตามความสัมพันธ์ของกระดูกเบ้าฟันของขากรรไกรบนและล่าง ไม่สอดคล้องกัน เป็นต้น
การผ่าตัดขากรรไกร ช่วยแก้ปัญหาในเรื่องอะไรบ้าง
- ช่วยแก้ไขปัญหาของการสบฟัน ทำให้คนไข้กลับมาเคี้ยวอาหารได้เป็นปกติอีกครั้ง
- ช่วยแก้ไขปัญรูปหน้าที่ผิดปกติ หลังการผ่าติดคนไข้จะมีโครงหน้าที่สวยงามและสมส่วนมากขึ้น
- คนไข้จะมีรอยยิ้มที่สวยงาม เพราะการผ่าตัดขากรรไกรและการจัดฟันจะทำให้ฟันเรียงสวยงามมากขึ้น
- ลดความเสี่ยงของปัญหาภายในช่องปากเรื้อรัง
ขั้นตอนการดูแลตัวเองหลังการผ่าตัดขากรรไกร
- ประคบเย็นในช่วง 2 – 3 วันแรก เพื่อให้เลือดภายในหยุดไหล
- เริ่มประคบอุ่นในช่วงวันที่ 3 – 4 วัน เพื่อช่วยลดอาการบวม
- ระยะเวลา 1 สัปดาห์แรกหลังการผ่าตัดให้รัดหน้าตลอดเวลา เพื่อป้องกันแก้มห้อย
- บ้วนปากบ่อยๆ เพื่อรักษาความสะอาดในช่องปาก ป้องกันการติดเชื้อในช่องปาก
- งดการเคี้ยวของแข็ง ของเหนียว ให้ทานอาหารอ่อนๆ เพื่อลดการทำงานของขากรรไกร
- หลังการผ่าตัด 1 – 2 เดือนจึงจะสามารถออกกำลังกายได้ปกติ
เทคนิคการผ่าตัดขากรรไกรในแบบฉบับเกาหลี
หลายๆคนคงจะเคยได้ยินหรือได้ดูรายการศัลยกรรมเปลี่ยนชีวิต ชื่อรายการเลทมีอิน Let me in Thailand ซึ่งกำเนิดมาจากประเทศเกาหลี โด่งดังและถูกซื้อลิขสิทธิ์ไปทั่วเอเชีย และรายการนี้เองทำให้ศัลยกรรมเกาหลีเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก โดยการผ่าตัดให้กับผู้ที่มีใบหน้าผิดปกติมาตั้งแต่กำเนิด มีปัญหาในการใช้ชีวิตเพราะหน้าตาที่ไม่สวย บูดเบี้ยว หลังทำศัลยกรรมแล้วชีวิตดีขึ้น มีความมั่นใจในการดำเนินชีวิตมากขึ้นนั่นเองค่ะ
จุดเด่นของการทำศัลยกรรมผ่าตัดขากรรไรของเกาหลี
- หลังการผ่าตัดสามารถจัดฟันที่ไทยได้ โดยไม่ต้องบินไปจัดฟันที่เกาหลี
- ผ่าตัดกับโรงพยาบาลเฉพาะทางด้านกระดูกโครงหน้าและขากรรไกร
- ผ่าตัดแก้ไขความผิดปกติของขากรรไกรก่อนแล้วจัดฟันทีหลัง
- นอกจากการผ่าตัดศัลยกรรมขากรรไกรที่เป็น การแก้ไขตำแหน่งกระดูกเพื่อให้ฟันสบกัน แล้ว ยังสามารถแก้ไขกระดูกส่วนอื่นที่ไม่สมดุล ทำให้โครงหน้าสวยขึ้น ไปพร้อมๆ กันได้อีกด้วย
- มีความเชี่ยวชาญและเข้าใจถึงโครงสร้างและปัญหาของกระดูกใบหน้าเป็นอย่างดี
- เทคนิคเฉพาะ กรีดแผลเล็ก เลือดไหนน้อยในขณะผ่าตัด ทำให้คนไข้ฟื้นตัวได้ไว บวมช้ำน้อย และ ไม่มีสายเดนเลือดหลังการผ่าตัด
เรียบเรียงจาก: srsurgeryreview , facebonesurgery
